Działalność przedsiębiorcy zagranicznego we Włoszech: bezpośrednia i z zakładem podatkowym (permanent establishment)

DZIAŁALNOŚĆ BEZ ZAKŁADU PODATKOWEGO 

W przypadku wyboru przez spółkę bezpośredniej działalności na terenie Włoch, obowiązki podatkowe w podatku VAT zostaną zwolnione na podstawie nowej zasady terytorialności, a dokładnie według procedury odwrotnego obciążenia podatkiem VAT. 

Od dnia 1/1/2010, podatek VAT od dostawy towarów i świadczenia usług przez osoby mające status nierezydenta (z wyjątkiem tych wykonanych przez zakład podatkowy), jest pobierany od kupującego z siedzibą we Włoszech, dzięki zastosowaniu procedury reverse charge, nawet jeśli sprzedawca jest zidentyfikowany do celów VAT we Włoszech  poprzez bezpośrednią identyfikację lub poprzez przedstawiciela podatkowego.

Art. 1, pkt. 325 ustawy 228/2012 rozszerzył obowiązek wystawiania faktur za towary i usługi bez spełnienia wymogu terytorialności na podstawie art. 7-7-septies, D.P.R. 633/1972 (nowy art. 21, comma 6-bis, D.P.R. 633/1972). Takie faktury powinny być wystawione z adnotacją

• odwrotne obciążenie podatkiem VAT za operacje z odbiorcą VAT w innym państwie UE;

• transakcja niezwiązana z Unią Europejską.

W przypadku wykonania umowy zlecenia na terenie Włoch bez zakładu podatkowego, zazwyczaj korzystne jest mianowanie przedstawiciela podatkowego we Włoszech, ze względu na uprawnienie firmy do zwrotu podatku VAT zapłaconego we Włoszech, zgodnie z art. 38-bis2 dekretu prezydenckiego 633/72. Dekret z mocą ustawy nr. 18/2010 wprowadził istotne innowacje w dziedzinie zwrotu podatku VAT w ramach UE, w szczególności art. 38-bis2 w odniesieniu do zwrotów podatku VAT zapłaconego we Włoszech od towarów i usług lub też importu, wniesionych przez mieszkańców innych krajów UE do państwa włoskiego, 

Zwrot podatku VAT może nastąpić po warunkiem, że: 

– pochodzi on od zakupów lub importu, od których można odliczyć Vat zgodnie z art. 19, 19 i 19 bis 1 bis2; 

– osoba bez statusu rezydenta, nie posiada zakładu podatkowego we Włoszech (w takim przypadku podatek VAT płacony przez spółkę macierzystą musi być odliczony i nie może stanowić podstawy wniosku o zwrot);

– transakcje aktywne, przeprowadzane przez podmiot zagraniczny we Włoszech, wchodzą w te dla których dłużnik podatkowy jest odbiorcą dostawy (operacje reverse charge) bądż też są niepodlegającym opodatkowaniu transakcjami transportu lub transportu pomocniczego; 

– podmiot wykonuje w państwie członkowskim siedziby, transakcje, które pozwalają na odliczenie podatku VAT zapłaconego, jeżeli odliczenie jest możliwe tylko częściowo zwrot VAT zapłaconego we Włoszech należy się w części.

Mianowanie przedstawiciela podatkowego nie zmienia statusu nierezydenta podmiotu zagranicznego, wyznaczenia to samo w sobie, w rzeczywistości nie ma wpływu na terytorialność transakcji, które muszą być identyfikowane zgodnie z art. 7, czyli w zależności od miejsca zamieszkania podmiotu zagranicznego, a nie jego przedstawiciela podatkowego. 

Ustanowienie przedstawiciela podatkowego zastępuje przedsiębiorstwo we wszystkich obowiązkach podatku VAT i jest ono solidarnie odpowiedzialne z przedstawicielem za zobowiązania wynikające z podatku VAT. 

Na przykład, odpowiedzialnym za brak zapłaty za VAT jest przedstawiciel, i nie ma wpływu fakt, że podmiot zagraniczny nie udostępnił kwoty do zapłaty. Odpowiedzialność włoskiego przedstawiciela podmiotu nierezydenta jest regulowana nie tyle prawem prywatnym (umową zlecenia), co przepisami prawnymi dot. terytorialności transakcji, i w konsekwencji identyfikacji zobowiązanego do zapłaty podatku (Sąd Najwyższy, Wyrok nr 66/2002). 

W przypadku zmiany w czasie przedstawiciela, odpowiedzialność solidarna nie operuje w stosunku do transakcji przed ustanowieniem (Sąd Najwyższy, Wyrok 15848/04).

Przedstawiciel podatkowy podlega wszystkim obowiązkom, wynikających z przepisów dotyczących podatku VAT dla rezydentów i jest uprawniony do: wystawiania faktur, rozliczeń, odliczeń i ulg, płatności, deklaracji rocznych i okresowych itp.

Wystawiać będzie faktury bez podatku VAT przy wykonywaniu usług lub dostaw dla rezydenta podatkowego VAT. W ten sam sposób nabywcy podlegający podatku VAT, ze statusem rezydenta na terytorium państwa,  którzy nabywają towary lub usługi od przedstawiciela podatkowego podmiotu nierezydenta we Włoszech, mają obowiązek wystawienia auto-faktury lub uzupełnienia VAT do otrzymanej faktury. Obowiązek wystawiania faktur bez VAT został wprowadzony,  jak wspomniano wcześniej, od 1 stycznia 2010 . 

Faktury wystawione przez przedstawiciela podatkowego muszą zawierać zarówno dane przedstawiciela podatkowego, jak i dane reprezentowanej firmy zagranicznej.

Przedstawiciel podatkowy (art. 17 DPR 633/72) musi być ustanowiony przez akt publiczny, odpowiednio zarejestrowane oświadzczenie prywatne lub list polecony, odnotowany we właściwym Urzędzie Skarbowym na podstawie miejsca zamieszkania podatkowego przedstawiciela lub reprezentowanego. 

Alternatywnie, nominacja można być poświadczona przez akt uwiarygodniony przez notariusza w obcym państwie, będącym stroną Konwencji AIA z dnia 5 października 1961 i zaopatrzony w pieczęć “apostil” lub zalegalizowany przez Konsula generalnego Włoch w kraju reprezentowanego. Apostil poświadcza, że ​​notariusz lub rządowy organ, który wydał dokument jest w rzeczywistości do tego upoważniony. Apostil zastępuje legalizację. 

Osoba ustanowiona jako przedstawiciel będzie musiała otworzyć pozycję podatku VAT zleceniodawcy (Deklaracja rozpoczęcia działalności). Wraz z otwarciem pozycji VAT, podmiot zagraniczny, za pośrednictwem swojego przedstawiciela, prejmuje prawa i obowiązki wynikające z krajowych przepisów podatku VAT.

Podatek VAT do zapłaty musi być uregulowany nie za pojedyńczą transakcję, ale według terminów zwykłych (miesięcznych lub kwartalnych) i zostanie ustalony na zasadach ogólnych w kwocie netto po odliczeniu kosztów od zakupów. 

Akt ustanowienia przedstawiciela musi być dokonany i zarejestrowany przed wykonaniem operacji. Przedstawiciel podatkowy może być osobą  fizyczną lub prawną (rezydenci lub z siedzibą we Włoszech). Dostawcy reprezentowanego muszą być poinformowani przed transakcją o ustanowieniu przedstawiciela – wystawione faktury muszą zawierać dane przedstawiciela i podmiotu zagranicznego. 

DZIAŁALNOŚĆ Z ZAKŁADEM PODATKOWYM 

Pojęcie tzw. zakładu podatkowego jest zdefiniowane we Włoszech przez art. 162 TUIR oraz przez art. 5 Konwencji OCSE. Jest ono jednolicie określane jako stała placówka, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Obejmuje ono w szczególności:
a) miejsce zarządu,
b) filię,
c) biuro,
d) fabrykę,
e) warsztat
f) kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

g) plac budowy.

Zakład stanowi część przedsiębiorstwa macierzystego, nie jest oddzielnym podmiotem prawnym, który kształtuje się przy utworzeniu nowej jednostki niezależnej (legal entity/subsidiary).

Z punktu widzenia prawa podatkowego, zakład podlega opodatkowaniu w kraju, w którym działa, ze względu na to, że jest uważany jako odrębny podmiot podatkowy, a także w kraju siedziby przedsiębiortstwa macierzystego, generując zjawisko podwójnego opodatkowania, złagodzone lub wyelimiowane przez Konwencje zawarte przez Włochy z ponad 80 krajami.  

Rejestracja zakładu, w przeciwieństwie do legal entity, nie wymaga zapłaty kwot kapitałowych, pozostawiając możliwość przyznania zakładowi funduszu z wkładem dla działalności na miejscu (składającego się z towarów, pieniędzy, pracowników itp.) przez przedsiębiorstwo macierzyste.

Z punktu widzenia księgowego, zakład posiada własną rachunkowość i własny bilans, podlegając opodatkowaniu we Włoszech, z wyjątkiem uznania ulgi podatkowej od obciążeń podatkowych w państwie włoskim. 

Brak podmiotowości prawnej zakładu sprawia jego natychmiastowe uzależnienie  dochodowe (lub od strat) od spółki macierzystej, jak i brak dywidend między wspólnymi stosunkami.

Osoba bez statusu rezydenta, niebędąca osobą fizyczną, z zakładem podatkowym musi przedstawić przed Urzędem Skarbowym włoskim, formularze z deklaracją rozpoczęcia działalności w państwie za pośrednictwem zakładu podatkowego, po którym następuje przypisanie numeru identyfikacji podatkowej dla wszystkich transakcji przeprowadzanych przez nierezydenta za pośrednictwem zakładu.

W momencie złożenia wniosku o przyznanie numeru identyfikacji podatkowej powinna być wyznaczona osoba fizyczna odpowiedzialna za zakład. 

Nierezydent, który zamierza otworzyć drugi oddział we Włoszech będzie musiał złożyć odpowiednie deklaracje we własciwej Izbie Gospodarczej.

Kwalifikacja zakładu jako podmiot mający oddział zagraniczny zlokalizowany we Włoszech sprawia, że ​​obowiązki podatku VAT na nim ciążące, wynikają nie tylko z operacji konkretnie przez niego dokonanych, ale też z tych prowadzonych z udziałem centrali na terytorium państwa.

Zakład podatkowy stanowi, więc kryterium połączenia terytorialnego do świadczonych usług, mające również w celu uniknięcie podwójnego lub wykluczenie opodatkowania, jeśli wykonywywane są na terytorium jednego albo kilku państw i przez lub na rzecz nierezydentów.

Odnośnie do podatku VAT, wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 lipca 2009, wnoszący zmiany do art. 17 i art. 35-ter Dekretu Prezydenckiego n. 633 z 1972, zapewnia, że VAT z kosztów poniesionych za spółkę ze statutsem nierezydenta musi być odzyskany przez zakład podatkowy przy okazji deklaracji okresowych lub rocznych, zgodnie z artykułem 19 tego samego Dekretu; podczas gdy VAT z transakcji wykonywanych przez centralę w stosunku do podatników rezydentów powinien być odzyskiwany bezpośrednio przez procedurę opodatkowania zwrotnego.

Wykaz negatywny (negative list), który wyklucza istnienie stałej placówki, jest przewidziany w pkt 4, art. 162 TUIR, które dosłownie przewiduje, że “stałe miejsce działalności nie tworzy zakadu, jeżeli: 

1. służy wyłącznie do składowania, wystawiania albo wydawania dóbr albo towarów przedsiębiorstwa,
2. zapasy dóbr albo towarów przedsiębiorstwa utrzymywane wyłącznie w celu obróbki lub przerobu przez inne przedsiębiorstwo,
3. stałe placówki utrzymywane wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów dla przedsiębiorstwa albo w celu uzyskiwania informacji,
4. stałe urządzenia utrzymywane wyłącznie dla celów reklamowych, dla dostarczania informacji, prowadzenia badań naukowych lub wykonywania podobnej działalności o przygotowawczym lub pomocniczym charakterze,
5. służy wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym;
6. słuzy wyłącznie w celu jakiegokolwiek połączenia rodzajów działalności wymienionych w punktach od a) do e), pod warunkiem jednak, że całkowita działalność tej placówki, wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności, ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.”

Litery e) i f) stanowią bezwzględną zmianę w stosunku do przeszłości. Należy pamiętać, że działalności, o których mowa w punktach a) – f) nie tworzą zakładu, nawet jeśli są obecne warunki, o których mowa w pkt 1, art. 1 i art. 162 TUIR, bo są uważane jako czynności uznawane za “odległe” od produkcji przychodów lub korzyści dla przedsiębiorstwa.  

OPODATKOWANIE DOCHODÓW PRACOWNIKÓW DELEGOWANYCH

TAX REPRESENTATIVE for VAT purposes

Warehouse and Storage of foreign companies in Italy

• Facebook